EU-retestro renkontis esperantistojn
Fine de novembro la Eŭropa Komisiono publikigis unuafoje oficialan komunikon pri multlingveco kaj lingva diverseco. Lige kun tio estis publikigita ankaŭ la nova prilingva retejo de EU.
Piednoto de la oficiala komuniko klarigas, kial Esperanto ne taŭgas por uzo en EU: "Kompreno pri aliaj kulturoj venas per lernado de la lingvoj kiuj ilin esprimas; pro tio la Komisiono ne instigas al uzado de artefaritaj lingvoj, kiuj laŭdifine ne havas kulturajn referencojn."
Similan sintenon reflektas klarigo en la prilingva retejo: "Kion pri lingvo artefarita? Laŭdifine, tia lingvo estas nenies denaska lingvo, kaj vortoj sen ligo al historio aŭ al viva kulturo ne estas sufiĉe precizaj por juraj celoj."
Tiuj du frazoj klare esprimas oficialajn argumentojn de EU kontraŭ Esperanto, sed samtempe estas klare eraraj. Tial dum la lastaj du monatoj multaj esperantistoj turnis sin al la administrantoj de la retejo por peti klarigojn aŭ por protesti. Unu el la plej lastatempaj leteroj estis tiu de la usona esperantisto Steven Brewer.
- Mi ekhavis la ideon kiam mi legis la antaŭajn artikolojn en Libera Folio kaj pensis ke mi povus verki respondon en la angla kiu eble estus konvinka, li rakontas.
Ni publikigas plenan tradukon de lia anglalingva letero, kiu evidente estis la lasta guto en la jam plenega glaso de la EU-retestro.
Mi kredas ke estas tre stulta kaj senperspektiva strategio, diskriminacii kontraŭ artefaritaj lingvoj, dirante ke tiuj ne havas denaskajn parolantojn, historion aŭ kulturon. La eldiraĵoj en via retejo tamen estas ne nur stultaj, sed disvastigas falsajn kaj misgvidajn asertojn al la publiko. Inkludante tiujn asertojn, vi montras profundan ignoron flanke de vi mem kaj flanke de la organizaĵo kiun vi reprezentas.
Esperanto estas artefarita lingvo kiu havas milojn da denaskaj parolantoj (infanoj kiuj kreskis en familioj kun Esperanto kiel sia ĉiutaga lingvo) kaj kiu havas pli ol cent jarojn da kulturo kaj historio. Aldone, ĉar ĝiaj parolantoj venas el pli ol cent landoj dise en la mondo, Esperanto jam renkontis kaj solvis multajn el la centraj demandoj de internacia komunikado, malsame ol la plej multaj aliaj lingvoj.
Ĉar ĝiaj parolantoj venas el multaj landoj, Esperanto apenaŭ havas politikan potencon, kaj povas ŝajni bagatelaĵo misfamigi ĝin. Sed kiam Eŭropo provas kontraŭi la lingvan imperiismon de la angla, Esperanto povas esti la sola espero por preventi la detruon de minoritataj lingvoj kaj kulturoj. Vi eble ne povas subteni Esperanton, sed mi kuraĝigas vin almenaŭ resti neŭtrala. Ĉesu disvastigi malicajn kaj falsajn asertojn pri Esperanto. Se vi ne povas fari ion konstruan, almenaŭ ne malutilu.
La respondo de la retestro estis simpla, kaj ĉi-foje li decidis ankaŭ malkaŝi sian veran identecon. La respondoj de la retestro al la pli fruaj, finnlingvaj demandoj de Libera Folio estis nesubskribitaj, eble ĉar la retestro mem ne povis legi la demandojn nek verki la respondojn.
- Reage al via retpoŝta letero, ni forigis la mencion pri artefaritaj lingvoj en la respondo al Demando 7 en la paĝo de Oftaj Demandoj de la retejo Eŭropo kaj Lingvoj ĉe la adreso http://europa.eu.int/languages/en/document/59. Dankon pro via kontribuo al la plibonigo de la enhavo en la portalo.
La letero estis subskribita de "Robert Rowe, retestro, portalo Lingvoj kaj Eŭropo, Eŭropa Unio". Evidente temas pri la sama Robert Rowe, kiu almenaŭ antaŭ la estiĝo de la nova prilingva retejo estis la estro de la retejo de la traduk-sekcio de la Eŭropa Komisiono.
La teksto pri artefaritaj lingvoj malaperis ne nur el la anglalingva versio, sed el ĉiuj diverslingvaj versioj de la "Oftaj Demandoj".
En posta letero s-ro Rowe rakontas ke li mem foje renkontis esperantistojn, kaj eĉ diras, ke li mem devintus lerni Esperanton. Poste li revenas al la forigita tekstero:
- Se pripensi, estis malbona ideo ke nia portalo eniru la temaron de konstruitaj lingvoj kaj ilia rolo kiel periloj por kompreno inter kulturoj, ĉar la situacio evidente estas pli malsimpla ol nia dulinia refuto implicis. Ĝuste pro tio ni forprenis la ofendan pecon.
Li samtempe konsilas, ke esperantistoj devus turni sian atenton aliloken ol al la retejo, por konkrete antaŭenigi la eventualan ekuzon de Esperanto en EU.
- Por ke ajna lingvo, ĉu Esperanto aŭ iu alia, estu akceptita kiel oficiala lingvo de la Eŭropa Unio, la proceduro devas esti, ke oni persvadu la aŭtoritatojn de membroŝtato postuli ĝian oficialigon, kaj poste okazigi voĉdonadon pri la propono en la ministra konsilio. Tio lastatempe sukcese okazis pri la irlanda kaj pri la regionaj lingvoj de Hispanio. Jen kie la proponantoj de Esperanto devus vere peti la premon.
Forigante la mencion pri artefaritaj lingvoj, s-ro Rowe kredeble esperis liberiĝi de la ĝenaj leteroj de esperantistoj kiuj plendis pri la erara teksto. Tamen oni povas supozi, ke nun li anstataŭe devos respondadi al demandoj pri tio, kial nenio estas menciita pri Esperanto en la retejo. Nova oficiala respondo al tiu demando certe jam estas preparata de la EU-burokratoj.
Du esperantistaj oficistoj de EU, Brian Moon kaj István Ertl, la 6-an de februaro havis okazon interparoli kun Robert Rowe kaj danki lin pro la forigo de la eraraj frazoj. Rowe agnoskis sin aŭtoro de la koncerna tekstero, siavice denove dankis pro la korekto, kaj diris sin surprizita precipe pro la ekzisto de denaskaj parolantoj de Esperanto, kion li pli frue supozis neeblaĵo.
Moon kaj Ertl aludis ke denaska parolanto de Esperanto, la slovako Pavol Tvarožek, eĉ laboras ĉe EU kiel la estro de la slovakaj tradukistoj ĉe la Eŭropa Parlamento. Ertl diris ke pri la manko de informiteco ĉe EU-funkciuloj pri Esperanto kaj rilataj faktoj iom kulpas ankaŭ esperantistoj mem, kaj ili povus plibonigi sian informan agadon.
Rowe rakontis ke kelkaj el la leteroj esperantistaj senditaj al li estis sufiĉe krudaj, kaj demandis kio ŝajnas doni la "moralan superecon" al esperantistoj kredi ke ili rajtas dikti la lingvan politikon de EU. Tiaj iniciatoj povas ja veni nur de membroŝtatoj, li ripetis.
Moon kaj Ertl klopodis klarigi al Rowe ke esperantistoj estas plej diversaj laŭ opinio kaj temperamento, kaj ke diversas ankaŭ iliaj proponoj. Laŭ atentigo de Brian Moon, la sintenon de la esperantistoj povas iel pravigi "la abisma manko de scio kaj kompreno, kiu evidentiĝis en la forigitaj frazoj".
[Foto de Robert Rowe: © Eŭropaj Komunumoj]
- Encounter between EU webmaster and Esperantists (Pro interesiĝo flanke de la EU-retejo, ni publikigas anglan tradukon de la artikolo.)
- Jazyková politika EU musí počítat i s umělými jazyky (Ĉeĥa traduko de nia artikolo aperis en Britské listy.)
Mi gratulas! Ni komprenigis al EU ke Esperanto havas historion, kulturon kaj denaskajn parolantojn, t.e. ni konfesas ke Esperanto ne estas neŭtrala. ;)
Ni atentu nian retorikon. Esperanto ne estas neŭtrala en la senco kiun nia publiko komprenas per tiu termino. (Sed ĝi estas "neŭtrala pri nacieco". Eble estas pli bone uzi tiun specifigan terminon ol nur sloganadi pri "neŭtraleco".)